تبیین کارکردهای تباکی و تحلیل شبهه جواز ریا

چکیده مقاله

 

در منابع اسلامی توصیه شده است که اگر در عبادات و سوگواری اهل‌عصمت علیهم السلام گریه و بکاء مقدور انسان نبود، حالت گریه یا تباکی گرفته شود. مسئله این نوشتار بعد از تحلیل مفهومی، دسته‌بندی روایات و تبیین فلسفه و کارکردهای تباکی، بررسی جواز آن از منظر علم اخلاق است و اینکه در سوگواری حسینی ریا را مستثنی نموده و حتی جایز شمرده‌اند، چه اندازه وثاقت داشته و آیا شبهه ریای در عبادات در این مسئله موضوعیت می‌یابد یا خیر؟ با پژوهش صورت گرفته، به‌دست می‌آید که ریا در همه عبادات، از‌جمله عزاداری معصومین مردود بوده و نیت خالصانه شرط قبول فعل می‌باشد و تباکی که نوعی ایفای نقش و مدیریت باطن از راه ظاهر است، غیر از ظاهرسازی دروغین می‌باشد. این تظاهر مقابل اخلاص و مترادف با ریا نیست، بلکه ظاهر در برابر باطن است و اگر فعلی نمود خارجی و بیرونی یافت، لزوماً از آن ریا فهمیده نمی‌شود.